Logopedie en Transgenders
In september jl heeft Hermien een zeer interessante cursus gevolgd; Logopedie voor transgenderpersonen, transvrouwen, transmannen en non-binaire personen.
De cursus werd gegeven door Barbara Goes- de Graaff en Barbara Richmond-van Olffen, met als gastdocent Marieke Coerts. En behandelde de specifieke problematiek in relatie tot Logopedie.
Vanaf nu wordt Hermien dan ook vermeld op de site: www.partner-transgender.nl
Logopedie voor transgender personen.
Mensen verschillen van elkaar, niet alleen door hun uiterlijk maar ook door de manier waarop ze spreken. Er zijn duidelijke verschillen tussen de stem van vrouwen en die van mannen. Het meest opvallende en daarom belangrijkste verschil is het feit dat vrouwen met een hogere toonhoogte spreken. Dat heeft te maken met de trillingsfrequentie van de stembanden, die bij mannen rond de 120 Hz en bij vrouwen rond de 220 Hz ligt. Daartussen ligt een genderambigue zone (150 tot 185 Hz), dus deze zijn niet perfect van elkaar te onderscheiden. Ook variëren vrouwen de toonhoogte meer. Daarnaast spreken ze over het algemeen zachter dan mannen, met minder borstresonantie. Ook op het vlak van de articulatie van klanken, de woordenschat en de gespreksonderwerpen zijn er verschillen.
In tegenstelling tot bij transmannen, leidt een hormoonbehandeling bij transvrouwen niet tot een automatische wijziging van de spreektoonhoogte.
Logopedie
Bij een logopedische behandeling wordt niets aan het stemapparaat gewijzigd maar leert men het stemapparaat op een andere manier te gebruiken. De logopedische therapie bij transvrouwen vangt gewoonlijk aan bij het opnemen van de vrouwelijke genderrol, omdat er dan voldoende mogelijkheden zijn om te oefenen in het dagelijkse leven. Maar ook transmannen kunnen baat hebben bij logopedie, vooral als zij vaak zingen.
In de logopedische behandeling bij transvrouwen wordt zeer stapsgewijs geleerd om te spreken met een hogere toonhoogte. Na het leren horen van verschillen qua toonhoogte, bouwt men systematisch op, gaande van klanken naar woorden, automatische reeksen (tellen, dagen van de week opnoemen, …) lezen, en conversatie tot tenslotte spontane spraak in reële communicatiesituaties.
Er wordt ook aandacht besteed aan andere aspecten zoals toonhoogtevariatie, articulatie en recent ook aan de resonantie. Naast de verbale aspecten van communicatie vormt de non-verbale communicatie een essentieel onderdeel van onze communicatie. Tijdens de training wordt hieraan uitgebreid aandacht besteed.
Tijdens de therapiesessies geeft men vooral advies en feedback, het oefenen zelf gebeurt thuis. Logopedische therapie is intensief. Er wordt verwacht dat men dagelijks ongeveer een half uur oefent en wekelijks een sessie bijwoont.
Het doel van de therapie is niet met een zo hoog mogelijke stem te leren spreken. De stem klinkt dan vaak heel onnatuurlijk en dit is bovendien niet vol te houden. Er is bovendien gevaar voor beschadiging van de stembanden door spanning (dysfonie). In therapie zal men proberen de eigen spreektoonhoogte dusdanig te verhogen dat de stem niet afsteekt tegenover het (toekomstige) uiterlijk als vrouw (een stijging van 40 Hz is realistisch).
De logopedische therapie zal zich dus richten op die aspecten waarvan we weten dat ze belangrijk zijn voor de genderperceptie én als deze aspecten nu het ‘passeren’ als vrouw in de weg staan.